شهرستان فیروزاباد
تاریخچه فیروزآباد فارس
موقعیت جغرافیایی:
فیروزآباد از شهرستانهای استان فارس است. مرکز این شهرستان شهر فیروزآباد است. جمعیت این شهرستان بر طبق سرشماری سال۰ ۱۳۹، برابر با ۱۱۹۷۲۱نفر بوده‌است[۲].این شهر در ۱۰۳۵ کیلومتری تهران و ۱۰۰کیلومتری جنوب شیراز ,۲۴۰ کیلومتری شمال بندر عسلویه قرار گرفته و در منطقه‌ای کوهستانی با آب و هوایی معتدل قرار دارد. شهر کنونی فیروز آباد در ۳ کیلومتری جنوب شرقی یک اثر تاریخی به نام گور که توسط اردشیر بابکان، بنیان گذار سلسلهٔ ساسانیان ساخته شده، واقع است. گور مرکز منطقهٔ اردشیر خوره بوده‌است که عربهای مسلمان آن را در سال ۲۸- ۲۹ ه. ق. تسخیر کردند. آثار تاریخی زیادی در این شهر وجود دارند که اکثراً به جا مانده از دورهٔ ساسانی اند. این شهرستان زادگاه بنیانگذار سلسله ساسانیان،اردشیر بابکان است و قدمت آن به ۳۵۰۰ سال قبل می‌رسد .شهرستان فیروز آباد با وسعت حدود ۳۵۷۵ کیلومترمربع در جنوب غربی استان فارس و ۹۵ کیلومتری جنوب شهرستان شیراز قراردارد. این شهرستان از شمال به شهرستان کوار و شهرستان شیراز و ازجنوب به شهرستان قیر و کارزین و از شرق به شهرستان جهرم و از غرب به شهرستان فراشبند و شهرستان کازرون منتهی می‌شود. ارتفاع آن ازسطح دریا ۱۶۰۰ متر و ارتفاعات عمده آن کوه پادنا بوده که ازجهت شمال غربی به جنوب شرقی کشیده شده‌است. وجود این ارتفاعات باعث شده این منطقه از آب و هوایی معتدل برخوردار باشد. به علت برخورداری ازاقلیم مناسب، محصولات کشاورزی گوناگونی از جمله گندم، جو، برنج، انواع مرکبات، صیفی جات، ذرت، خرما، انار، بادام، گردو، گل محمدی، زیتون، انگور و حبوبات در آن کشت می‌شود. صنعت گلابگیری و عرقیات گیری میمند فارس بخش عمده‌ای از محصولات تولیدی این شهرستان را به خود اختصاص داده که محصولاتی همچون گلاب، نسترن، بهارنارنج، بیدمشک و بیش از ۱۶۰ نوع عرقیات دارویی بخشی از این تولیدات است. همچنین لازم به ذکر است که میمند فیروزآباد بزرگترین تولید کننده گلاب در ایران می‌باشد.
این شهرستان دارای دو بخش مرکزی و میمند می باشد . مختصات جغرافیایی شهرستان ۲۹.۶۱۸۳۳° شمالی ۵۱.۶۵۸۳۳° شرقی است.
صنایع دستی :
از صنایع دستی شهرستان می‌توان به گلیم، جاجیم، گبه وقالی درمیان زنان عشایروروستاها که قدمت طولانی دارد اشاره کرد. ضمنا از سوغاتی‌های این شهرستان می‌توان به حلوای ارده و نان کنجدی (حلوای کشی + کنجد) در شهر فیروزآباد و انواع عرقیات گیاهی با خواص دارویی فراوان در شهر میمند شاره کرد
گردشگری:
اماکن زیارتی این شهرستان شامل امامزاده بزرگ در میمند و امامزاده شاه حیدر (برادر بزرگوار امام رضا (ع)) امامزاده اسماعیل و امامزادگان بی بی حور وبی بی نور، امام زاده داوود (واقع در منطقه دیدنی خرقه _کسی که خرقه مبارک پیامبر اکرم (ص) را نگهداری می کرده_) وامامزاده شعیب (نوه حضرت ابالفضل (ع)) می‌باشد{همه امامزادگان در حوالی شهر می‌باشند}.
از محل‌های تاریخی می‌توان به قلعه دختر، آتشکده و کاخ اردشیر بابکان، مناره شهرتاریخی گور،شهر گور(اولین شهر دایره‌ای جهان که بسیاری از شهرهای ایالات متحده آمریکا به تقلید از معماری همین شهر طراحی شده است) و قدیمی ترین رسدخانه ایران که به تازگی در این شهر باستانی کشف گردیده، نقش رستم تنگاب و آسیاب، کاروانسرا و چهارطاق کنارسیاه و سلطان پیر غیب اشاره کرد. اماکن سیاحتی این شهرستان عبارت‌اند از سد تنگاب، رودخانه تنگاب، تنگ خرقه، تنگ هایقر، چشمه حنیفقان (چهل چشمه)، رودخانه کنارسیاه، چشمه زنجیران، تنگ رودبال، دانال بهشت خرقه، جنگلهای طبیعی دشت موک و دشت کل و چشمه هاو گردشگاه‌های طبیعی مانند "چکه نمدی"، "تنگ مهرک"، " اُوبهروزو "، "هفت چاه"، " آبشار" و... که در کوه‌های اطراف بوده و توسط گروه‌های کوهنوری مختلف نظیر "گروه دوستداران طبیعت" مسیریابی شده و بصورت رایگان، هر هفته علاقمندان را برای کوهنوردی به این محل‌ها می‌برند.
تاریخ:
قدمت این شهرستان به دوره امپراطوری هخامنشیان می‌رسد. در زمان هخامنشیان این شهرستان از قطب‌های تجاری مهم امپراطوری و جهان محصوب می‌شد اما پس از حمله اسکندر مقدونی و ناتوانی وی در تسخیر این شهر، با جاری ساختن رود تنگ آب به روی شهر موجب غرق شدن این شهرستان در آب شد اما بعدها توسط اردشیر بابکان بنیانگذار امپراطوری ساسانیان این شهر دوباره احیا و به عنوان پایتخت سیاسی-دینی امپراطوری برگزیده شد و خورهٔ اردشیر یا شهر گور نامیده شد،ابوالقاسم فردوسی این واقعه را اینگونه به تصویر می‌کشد:
به ایوان او بد همی یک دو ماه توانگر سپهبد توانگر سپاه سوی پارس آمد ز ری نامجوی بر آسوده از رزم و ز گفت و گوی یکی شارستان کرد پر کاخ و باغ بدو اندرون چشمه و دشت و راغ که اکنون گرانمایه دهقان پیر همی خواندش خورّه اردشیر یکی چشمه بد بی‌کران اندروی فراوان ازو رود بگشاد و جوی بر آورد زان چشمه آتشکده بدو تازه شد مهر و جشن سده بگرد اندرش باغ و میدان و کاخ برآورده شد جایگاه فراخ چو شد شاه با دانش و فر و زور همی خواندش مرزبان شهر گور بگرد اندرش روستاها بساخت چو آباد کردش کس اندر نشناخت بجایی یکی ژرف دریا بدید همی کوه بایست پیشش برید ببردند میتین و مردان کار و زان کوه ببرید صد جویبار همی راند از کوه تا شهرگور شد آن شارستان پر سرای و ستور
پس از آن نیز شاهان ساسانی در این شهرستان و در کاخ اردشیر بابکان(آتشکده) تاجگذاری می‌کردند. در روزگار ساسانیان این شهرستان از بزرگترین و مهمترین شهرهای امپراطوری محسوب می‌شد چنان که در افسانه گفته شده حتی از چین هم بازرگانانی برای تجارت به شهر گور می‌آمدند. اما پس از حمله اعراب این شهر تا سالیان دراز از به دلیل طراحی فوق العاده آن از فتح شدن در امان ماند اما پس از فتح ویران شد، تا اینکه مردم به ۳ کیلومتری آن یعنی فیروزآباد کنونی رفتند و شهر جدید را بنا نهادند که تا چندین قرن بعد از قطب‌های تجاری سرزمین‌های اسلامی و ایران محسوب می‌شد اما رفته رفته از سرعت پیشرفت آن کاسته شد. گفتنی است که فیروزآباد از سال‌ها قبل از تبدیل شهرهای بزرگ کنونی ایران مانند اهواز به شهرستان بدل شده بود اما به دلیل وجود خوانین در این منطقه و عدم اجازهٔ آنان به دولت برای بازسازی و توسعه وبهبود سرعت پیشرفت شهر، این منطقه دچار عقب افتادگی گشت.